İŞ KAZASI MALULİYET HESAPLAMALRINDA TRH 2010 YAŞAM TABLOSUNUN UYGULANMASINA DAİR YARGITAY KARARI

İş kazasından dolayı talep edilebilecek olan tazminat taleplerinde, TRH 2010 yaşam tablosunun uygulanması gerektiği artık Yargıtay Uygulama Birliği haline gelmiştir. Buna göre, Yargıtay içtihatlarındaki ortak gerekçeler aşağıdaki şekildedir. Sizde bu gerekçelerle PMF yaşam tablosuna göre hesaplanmış olan tazminatlarınızın yeniden hesaplanması talebinde bulunabilirsiniz.


İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:

1-                 Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplerle temyiz kapsam ve nedenlerine göre,  davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2-                 Dava, iş kazası sebebiyle sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi tazminat istemine ilişkin olup, bu tür davalar nitelikçe Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan davacı zararlarının giderilmesine ilişkindir.

Uygulamada, (Kapatılan) 21. Hukuk Dairesinin kabulüne göre de; sigortalının veya hak sahibinin bakiye ömürlerinin tespiti noktasında 1931 tarihli “PMF (Population Masculine et  Feminine)” Fransız yaşam tablosundan yararlanılmakta ise de; Hazine Müsteşarlığı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi’nin ortak çalışmalarıyla “TRH2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup, Sosyal Güvenlik Kurumunun 2012/32 sayılı Genelgesiyle de ilk peşin sermaye değerlerinin hesabında anılan tabloların uygulanmasına geçilmiştir.

Gerçek zarar hesabı özü itibariyle varsayımlara dayalı bir hesap olup, gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu durumda, Dairemizin kurum tarafından açılan rücu davalarında da istikrarlı bir şekilde uyguladığı üzere, ülkemize özgü ve güncel verileri içeren, “TRH 2010” tablosunun iş kazası ve meslek hastalığından kaynaklı maddi tazminat davalarında da bakiye ömrün belirlenmesinde nazara alınması gerektiği açıktır.

Eldeki davada, hükme esas alınan ve davacının ıslah dilekçesinin dayanağını oluşturan 22.01.2018 tarihli hesap raporunda yukarıda açıklamaların aksine bakiye ömrün tespitinde “TRH 2010” tablosu yerine, “PMF 1931” tablosu uygulanması hatalı olmuştur.

 Bu açıklamalar doğrultusunda mahkemece yapılacak iş, davacının maddi tazminatının hesabı noktasında hükme esas alınan ve davacının ıslahının dayanağını oluşturan 22.01.2018 tarihli hesap raporunda bakiye ömür tablosu olarak TRH 2010 tablosunu esas alarak davacının bakiye ömrünü belirlemek, bu hesap raporunda esas alınan bilinen (işlemiş) dönem sonu tarihini ve bakiye ömür tespiti haricindeki diğer verileri gözetmek, bu tarihten sonra yürürlüğe giren asgari ücretteki değişiklikleri rapora yansıtmamak suretiyle davacının maddi tazminat alacağını belirletmek, davacının talebini de gözeterek maddi tazminat istemi hakkında bir karar vermekten ibarettir.

Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması, hatalı olup, bozma nedenidir.

O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 31. Hukuk Dairesi kararının HMK'nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, Üyelerden Ahmet Yener'in muhalefetine karşı, Başkan Mustafa Taş, Üyeler Ali İnceman, Yılmaz Akıncı ve Şerafettin Özyürür'ün oyları ve oyçokluğuyla, 23.02.2021 gününde karar verildi.

TRH 2010 İŞ KAZASI MALULİYET BİLİRKİŞİ RAPORU ÖRNEK

 

TRH 2010 İŞ KAZASI MALULİYET BİLİRKİŞİ RAPORU ÖRNEK

DAVACI                 : xxxxx

DAVALI                 : 1- xxxxx

                                  2- xxxxxx

KONU                    : İş Kazasından Kaynaklı Maddi-Manevi Tazminat

 

            Mahkemenizin yukarıda numarası ve tarafları yazılı dosyasından yapılan yargılama sırasında verilen ara karar ile tarafların itirazlarını karşılamak üzere ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup, dosya tarafıma verilmekle, yapmış olduğum inceleme neticesinde hazırlamış olduğum ek raporumu saygılarımla sayın mahkemenize arz ederim.

 

Davacı vekili itiraz dilekçesinde özetle; dosyaya sunulu bulunan ibranamenin makbuz hükmünde olduğunun kabul edilmesi gerektiğini, İbraname de maddi ve manevi tazminat ayrımı yapılmadığı için Yargıtay kararları gereği ödemelerin yarısının maddi tazminat, yarısının da manevi tazminat için yapıldığının kabul edilmesi gerektiğini, maddi tazminat hesaplaması yapılırken TRH 2010 tablosuna göre hesaplama yapılması gerekirken, PMF yaşam tablosuna göre hesaplama yapılmasının hatalı olduğu belirtilerek, yapılan ödemenin yarısının maddi tazminat olarak kabul edilerek 28.02.2017 tarihi ile 07.04.2017 tarihinde yapılan ödemelerin ödeme tarihinde tazminatı ne oranda karşıladığının tespiti talep edilmiştir.

Davalı Gazi KUŞ vekili itiraz dilekçesinde özetle; işleyecek pasif dönem hesaplamasında maddi hata yapıldığını, pasif dönemin 61 (dahil) yaşından 72 yaşına kadar yapılması gerekirken fazla hesaplandığını, ibranamenin makbuz hükmünde sayılması durumunda müvekkili tarafından ödenen bedele işleyecek faiz hesabında da hata yapıldığını, meydana gelen kazada müvekkilinin kusuru bulunmadığını, kazanın kazazede işçinin kusuru ile meydana geldiğini beyan etmişlerdir.

Davalı Enerjisa vekili itiraz dilekçesinde özetle; davalı müvekkiline kusur izafe edilmediğini, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını ve husumet itirazında bulunduklarını, eldeki dosyada sorumluluğu bulunan şirketin Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. olduğunu, davalı Gazi KUŞ (Gazi İnşaat) şirketi ile müvekkilinin her hangi bir organik ya da hukuki bağı olmadığını beyan etmiştir.

İNCELEME VE DEĞERLENDİRME

Taraf itirazlarından, hukuki nitelendirmeye ilişkin ve sayın mahkemenin takdirinde bulunun hususlar dışında hesaplamaya ilişkin itirazlar dikkate alınarak, aşağıda davacıya yapılan ödemelerde dikkate alınarak TRH 2010 tablosunda göre davacının hak edebileceği tazminatlar hesaplanacaktır. itiraz kapsamı dışında kalan diğer tespitler bakımından kök raporda yapılan tespitler geçerlidir.

İŞ GÖREMEZLİK ZARARI HESABI:

HESAPLAMA UNSURLARI :

Olay Tarihi: Mustafa ŞİMŞEK 15.10.2015 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu yaralanmıştır. 

Maluliyet oranı : Davacının iş göremezlik derecesinin %30,20 olduğu tespit edilmiştir.

Kusur : Dosya kapsamına göre davacı işçinin %20, davalı işverenin ise %80 oranında  kusurlu olduğu kabul edilerek hesaplama yapılacaktır.

Geçici İş göremezlik Süresi : dava dosyasından davacının 15.10.2015 - 07.06.2016 arası geçici iş göremezlik durumunda olduğu tespit edilmiştir.

Doğum Tarihi                                                      : 01.04.1965

Kaza Tarihindeki Yaşı                                    : 50 yıl 6 Ay 15 Gündür.

Pasif Dönem Başlangıcı                                              : 01.04.2025

TRH 2010 Erkek Yaşam Tablosuna

Göre Bakiye Ömür Sonu                             : 25.79 (25 Yıl 9 Ay 14 Gün )

TRH 2010 Erkek Yaşam Tablosuna

 Göre Muhtemel Ömür Sonu                    : 30.07.2041

Davalı Kusur Oranı                                        : 80 %

Maluliyet Oranı                                              : 30,20 %

Gelire Başlama Yaşı                                            : 18

Aktif Çalışma Sonu Yaş                                      : 60

Davacının ücreti : Asgari ücret (dava dosyası kapsamından davacının asgari ücret ile çalıştığı tespit edilmiştir.) Davacı evli ve üç çocukludur.

Geçici İş göremezlik Süresi : Dava dosyasından davacının 15.10.2015 – 07.06.2016 arası 237 gün geçici iş göremezlik durumunda olduğu tespit edilmiştir.

 

 

Hesaplamalarda Esas Alınacak Ücretlerin tespiti:

UYGUNALACAK ÜCRETİN TESPİTİ

Dönem

Asgari Ücret

Net Ücreti

AGİ

Net GELİR

2015/2

1.273,50 TL

910,44 TL

153,19 TL

1.063,63

2016

1.647,00 TL

1.177,46 TL

209,99 TL

1.387,45

2017

1.777,50 TL

1.270,75 TL

226,63 TL

1.497,38

2018

2.029,50 TL

1.450,91 TL

258,76 TL

1.709,67

2019

2.558,40 TL

1.829,03 TL

326,15 TL

2.155,18

2020

2.943,00 TL

2.103,98 TL

375,17 TL

2.479,15

2021

3.577,00 TL

2.557,23 TL

456,12 TL

3.013,35

 

1-İşlemiş Aktif Dönem:

 Kazalının 15.10.2015 kaza tarihinden sürekli iş göremezlik durumuna girdiği 07.06.2016 tarihine kadar geçici iş göremezlik ve daha sonra cari yıl sonu olan 31.12.2021 tarihine kadar olan sürede işlemiş sürekli iş göremezlik dönemi olmakla bu dönemde bilinen net asgari ücretlere artış-iskonto uygulanmayacaktır.

 

  Geçici İş Göremezlik Dönemi: dosya kapsamından kazalının 15.10.2015 kaza tarihi ile 07.06.2016  tarihleri arası iyileşme süreci geçici iş göremezlik dönemidir. Kazalının bu dönemde %100 Maluliyeti esas alınmalıdır.

Geçici İş Göremezlik Tazminatı

Dönemi

Hesaba Esas Ücret

Süre

Toplam

Kusur

20

Bakiye

Maluliyet % 100

15.10.2015

31.12.2015

35,45 TL

78

2.765,43 TL

553,09 TL

2.212,35 TL

2.212,35 TL

1.1.2016

7.6.2016

46,25 TL

159

7.353,47 TL

1.470,69 TL

5.882,77 TL

5.882,77 TL

8.095,12 TL

    İşlemiş Dönemde Sürekli İş Göremezlik Dönemi: Kazalının işlemiş dönemde sürekli iş göremezlik devre kazancı, 2021 yılı için asgari ücret tespit edilip açıklanmış olduğundan, Geçici iş göremezlik dönemi sonu olan 07.06.2016 tarihinden hesap tarihi olan 01.12.2021 tarihleri arasındaki dönem için hesaplanacaktır.

 

İşlemiş Dönem Sürekli İş Göremezlik Tazminatı:

Yıllar

Asg. Üc (Agi.li)

Günlük Ücr.

Gün

Dönem Geliri

Maluliyete Göre Dönem Geliri

7.6.2016

31.12.2016

1.387,45 TL

46,25 TL

208

9.619,63 TL

2.905,13 TL

1.1.2017

31.12.2017

1.497,38 TL

49,91 TL

360

17.968,59 TL

5.426,51 TL

1.1.2018

31.12.2018

1.709,67 TL

56,99 TL

360

20.516,04 TL

6.195,84 TL

1.1.2019

31.12.2018

2.155,18 TL

71,84 TL

360

25.862,11 TL

7.810,36 TL

1.1.2020

31.12.2020

2.479,15 TL

82,64 TL

360

29.749,80 TL

8.984,44 TL

1.1.2021

1.12.2021

3.013,35 TL

100,45 TL

335

33.649,11 TL

10.162,03 TL

TOPLAM

41.484,31 TL

Kusur İndirimli %20

33.187,45 TL

 

2- İşleyecek Dönem Hesabı:

İşleyecek Aktif ve Pasif Dönem Tazminatı

Kazazedenin 60 yaşından sonrası için pasif dönem hesabı (AGİ siz ücret üzerinden ) yapılacaktır.

yıllar

GÜN

Artış Katsayısı kn

İskonto Kat Sayısı

Günlük Ücr.

Dönem Geliri

Maluliyete Göre Dönem Geliri

2021

25

1,10000000

0,909090909

100,45

2.511,13

758,36 ₺

AKTİF

2021

360

1,21000000

0,826446281

100,45

36.162,00

10.920,92 ₺

AKTİF

2023

360

1,33100000

0,751314801

100,45

36.162,00

10.920,92 ₺

AKTİF

2024

360

1,46410000

0,751310000

100,45

36.162,00

10.920,92 ₺

AKTİF

2025

90

1,61051000

0,683013455

100,45

9.040,50

2.730,23 ₺

AKTİF

2025

270

1,61051000

0,683013455

85,24

23.014,80

6.950,47 ₺

PASİF

2026

360

1,77156100

0,620921323

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2027

360

1,94871710

0,564473930

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2028

360

2,14358881

0,513158118

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2029

360

2,35794769

0,466507380

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2030

360

2,59374246

0,424097618

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2031

360

2,85311671

0,385543289

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2032

360

3,13842838

0,350493899

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2033

360

3,45227121

0,318630818

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2034

360

3,79749834

0,289664380

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2035

360

4,17724817

0,263331254

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2036

360

4,59497299

0,239392049

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2037

360

5,05447028

0,217629136

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2038

360

5,55991731

0,197844669

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2039

360

6,11590904

0,179858790

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2040

360

6,72749995

0,163507991

85,24

30.686,40

9.267,29 ₺

PASİF

2041

210

7,40024994

0,148643628

85,24

17.900,40

5.405,92 ₺

PASİF

Toplam

187.617,15 ₺

Kusur İndirimli %20

150.093,72 ₺

 

 

 

HESAPLAMA TABLOSU

İşlemiş Dönem (Geçici İş Göremezlik)

8.095,12 TL

Bilinen İşlemiş Dönem

33.187,45 TL

İşleyecek Aktif ve Pasif Dönem

150.093,72 ₺

Hesaplanan Toplam Tazminat Tavanı

208.033,73 TL

Rücuya Tabi Ödemeler

43.661,65 TL

Rücu Edilebilir Ödenen Geçici İş Göremezlik Ödeneği

5.772,39 TL

BAKİYE TAZMİNAT

158.599,69 TL

 

***Dava dosyasına sunulu bulunan ibraname başlıklı belgenin hukuki nitelendirmesi sayın mahkemenin takdirlerine bırakılmış olup, Ödeme tarihi olan 28.02.2017 tarihi itibari ile davacının hak edebileceği tazminat miktarı aşağıda belirtilmiştir.

Geçici İş Göremezlik: (Davacının hak kazanabileceği geçici iş göremezlik tazminatı değişmeyeceğinden yukarıda hesaplandığı gibi 8.095,12 TL olarak dikkate alınacaktır. )

Bilinen Aktif Dönem:

Yıllar

Asg. Üc (Agi.li)

Günlük Ücr.

Gün

Dönem Geliri

Maluliyete Göre Dönem Geliri

7.6.2016

31.12.2016

1.387,45 TL

46,25 TL

208

9.619,63 TL

2.905,13 TL

1.1.2017

28.2.2017

1.497,38 TL

49,91 TL

58

2.894,94 TL

874,27 TL

TOPLAM

3.779,40 TL

Kusur İndirimli %20

3.023,52 TL

Pasif Dönem: (Kaza tarihindeki yaşı ve bakiye ömür süresi değişmeyecektir.)

Yıllar

GÜN

Artış Katsayısı kn

İskonto Kat Sayısı

Günlük Ücr.

Dönem Geliri

Maluliyete Göre Dönem Geliri

2017

302

1,10000000

0,909090909

49,91

15.073,65

4.552,24

AKTİF

2018

360

1,21000000

0,826446281

49,91

17.967,60

5.426,22

AKTİF

2019

360

1,33100000

0,751314801

49,91

17.967,60

5.426,22

AKTİF

2020

360

1,46410000

0,751310000

49,91

17.967,60

5.426,22

AKTİF

2021

360

1,61051000

0,683013455

49,91

17.967,60

5.426,22 ₺

AKTİF

2021

360

1,61051000

0,683013455

49,91

17.967,60

5.426,22 ₺

AKTİF

2023

360

1,77156100

0,620921323

49,91

17.967,60

5.426,22 ₺

AKTİF

2024

360

1,94871710

0,564473930

49,91

17.967,60

5.426,22 ₺

AKTİF

2025

90

2,14358881

0,513158118

49,91

4.491,90

1.356,55 ₺

AKTİF

2025

270

2,35794769

0,466507380

42,36

11.437,20

3.454,03 ₺

PASİF

2026

360

2,59374246

0,424097618

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2027

360

2,85311671

0,385543289

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2028

360

3,13842838

0,350493899

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2029

360

3,45227121

0,318630818

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2030

360

3,79749834

0,289664380

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2031

360

4,17724817

0,263331254

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2032

360

4,59497299

0,239392049

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2033

360

5,05447028

0,217629136

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2034

360

5,55991731

0,197844669

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2035

360

6,11590904

0,179858790

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2036

360

6,72749995

0,163507991

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2037

360

7,40024994

0,148643628

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2038

360

8,14027494

-

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2039

360

8,95430243

-

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2040

360

9,84973268

-

42,36

15.249,60

4.605,38 ₺

PASİF

2041

210

10,83470594

-

42,36

8.895,60

2.686,47 ₺

PASİF

Toplam

119.113,50 ₺

Kusur İndirimli %20

95.290,80 ₺

 

İşlemiş Dönem (Geçici İş Göremezlik)

8.095,12 TL

Bilinen İşlemiş Dönem

3.023,52 TL

İşleyecek Aktif ve Pasif Dönem

95.290,80 ₺

Hesaplanan Toplam Tazminat Tavanı

106.409,44 TL

Rucuya Tabi Ödemeler

43.661,65

Rucu Edilebilir Ödenen Geçici İş Göremezlik Ödeneği

5.772,39

BAKİYE TAZMİNAT

56.975,40

 

*** 28.02.2017 tarihi itibari ile davacının hak edebileceği tazminat 56.975,40 TL olarak tespit edilmiş olmakla, ibranamede belirtilen tutarın yarısı maddi tazminat için kabul edildiğinde, 12.500,00 TL’lik miktarın, toplam hak edilebilecek maddi tazminat tutarının yaklaşık %22 lik bir kısmına karşılık geldiği görülmektedir. Dosyaya sunulu bulunan ibranamenin makbuz hükmünde kabul edilmesi halinde; yapılan ödemelerin yarısının maddi tazminat için ödendiğinin kabul edilerek 12,500,00 TL’lik ödeme, ödeme tarihinden rapor tarihine kadar işleyecek yasal faizi ile birlikte davacının hak edebileceği tazminat miktarından mahsup edilecektir.

 

 

Asıl Alacak

Faiz Oranı

Başlangıç / Bitiş Tarihi

Başlangıç / Bitiş Tarihi

Gün Sayısı

Faiz Tutarı

Asıl Alacak +Faiz

5.000,00

9%

28.02.2017

01.12.2021

1737

2.141,51 TL

7.141,51 TL

7.500,00

9%

07.04.2017

01.12.2021

1.699

3.142,00 TL

10.642,00 TL

 

 

 

 

 

Toplam

17.783,51 TL

Bu ihtimalde davacının hak edebileceği toplam tazminat miktarı :   158,599,69 TL – 17.783,51 = 140.816,18 TL’dir.

 

SONUÇ :

Davacı tarafından talep edilen alacaklara hak kazanma koşullarının varlığı konusunda takdir sayın mahkemeye ait olmak üzere, taraf itirazları değerlendirilerek, davacının hak edebileceği tazminat tutarlarına ilişkin hesaplamalarımız aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Manevi tazminat hususu sayın mahkemenin takdirine bırakılmıştır.

 

Türü

Talep edilen

Hesaplanan

Bakiye

Maddi Tazminat

1.000,00 TL

140.816,18 TL

139.816,18 TL

İş bu ek raporu Sayın mahkemenin takdirlerine saygı ile arz ederim. 01.12.2021