B İ L İ R K İ Ş İ R A
P O R U
xxxx İŞ İŞ MAHKEMESİ’NE
DOSYA NO |
xxxx ESAS |
DAVACI |
xxx |
VEKİLİ |
AV. xxx |
DAVALI |
xxxx |
VEKİLİ |
AV. xxx |
DAVA TARİHİ |
Xxx 2023 |
Mahkemenizin yukarıda numarası
ve tarafları yazılı dava dosyasından resen bilirkişi olarak görevlendirilmiş
olup dosya tarafıma verilmekle, yapmış olduğum inceleme neticesinde hazırlamış
olduğum raporumu saygılarımla sayın mahkemenize arz ederim.
DAVACININ
TALEBİ |
Davacı vekili dilekçesinde özetle; Davacının davalı
xxx belediyesinin asıl işveren, diğer davalının alt işveren olduğu çalışma
ilişkisinde, xxx ilçesinde bulunan xxxx öğretmen olarak 24.03.2020 tarihinden
iş akdinin davalı tarafça haksız ve hukuka aykırı olarak fesih edildiği 08.09.2023
tarihine kadar kesintisiz ve sürekli olarak çalıştığını, davacının çalışma
hayatının tamamında davalı belediye yetkililerinden aldığı emir ve talimatlara
göre hareket ettiğini, davacının en son net xxxx TL ücret aldığını, maaşların
bankadan yatırıldığını, davalı iş yerinde yemek imkanından faydalandığını,
ayrıca davalı iş yeri ile TİS bağıtlayan Genel İş Sendikası’nın da üyesi
olduğunu, giydirilmiş brüt ücretin tespitinde davacıya yapılan yardımların
dikkate alınmasını, xxx ilçesinde xxxx tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi ilçe
Başkanlığı seçimlerinin gerçekleştirildiğini ve bu seçimde xxx belediye başkanınca
konuşma yapılırken bazı kişilerce yuhalandığını, bu olaydan sonra davacının da
aralarında bulunduğu yaklaşık 50 kişinin iş akdine hiçbir savunma alınmaksızın son
verildiğini, davacının söz konusu seçimin yapıldığı gün seçim mahallinde olmadığını,
davacın iş akdinin feshinin usul veya yasaya aykırı olduğunu, davacının uzun
süreden beri işini severek ve özveri ve saygı içerisinde yerine getirdiğini,
olumsuz hiçbir davranışının bulunmadığını, davacı işçinin iş akdinin feshinin
geçersiz ve haksız olduğunu beyan ederek;
§ Feshin geçersizliğine ve davacının işine iadesine,
§ Çalıştırılmadığı döneme ilişkin olarak 4 aylık ücret
ve diğer haklarının ödenmesine,
§ İşe başlatılmaması halinde işe 8 aylık işe başlatmama
tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVALININ
SAVUNMASI |
Davalı xxx Belediye vekili
dilekçesinde özetle; Davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmamış olduğunu, davacının
süresinde arabulucuya ve mahkemeye başvurmamış olduğunu, davacının iş
sözleşmesinin 4857 Sayılı İş Kanununun ilgili maddeleri uyarınca geçerli
nedenle fesih edilmiş olduğunu, davalı
belediyenin yönetimsel bir karar aldığını ve bu kararı uyguladığının sabit
olduğunu, Kamu hizmetlerinin devamını sağlamakla yükümlü olan ve bu kapsamda
her türlü riski almak durumunda olan belediyenin, rasyonel, uygun ve faydalı
olduğunu düşündüğü her türlü yönetimsel kararı alabileceğini, Yargıtay
kararları ve doktrin görüşlerinde davalı belediyenin işin niteliği gereğince
yeni organizasyon yapma ve işi ve iş gücünü yapılandırma hak ve yetkisinin
bulunduğunun kabul edildiğini, Davacının diğer davalı xxx Belediyesi Personel
Anonim Şirketi bünyesinde çalıştığını, bu şirketin 31.03.2018 tarihinde
kurulduğunu, davacının çıkış kodunun 49 olarak gösterildiğini, işçinin
görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi nedeniyle
davacının işten çıkartıldığını, bu durumda davacının kıdem ve ihbar tazminatına
hak kazanacağını, davalı belediye
yönünden davanın husumet nedeni ile reddi gerektiğini, davacının diğer davalı
şirkette temizlik personeli olarak çalıştırıldığını, davacının tüm talepleri
açısından zaman aşımı itirazında bulunduklarını beyan ederek davanın reddi
gerekliyse savunmasında bulunmuştur.
TANIK
ANLATIMLARI |
Davacı tanığı xxxx; “Ben
davalı iş yerinde 2019-2023 yılları arasında özel güvenlik görevlisi olarak
çalıştım. Davacıyı iş yerinden tanırım. Davacının 2020 yılında işe başladığını
biliyorum, davacı benimle aynı gün 2023 yılında Eylül ayında işten çıkartıldı.
Davacı belediyeye ait bir kreşte öğretmen olarak çalışırdı. Ben 2020 yılında
davacının çalıştığı kreşte güvenlik görevlisi olarak çalışıyordum. Yaklaşık bir
yıl beraber çalıştık. Davacının ne kadar maaş aldığını bilmiyorum. Maaşlarımız
banka hesabına yatırılırdı. Elden ödeme yoktur, iş yerinde yol, yakacak ve
yemek parası maaşa yansıtılırdı. Davacı işten çıkartıldı. CHP xxx teşkilatının xxxx
tarihinde ilçe yönetimi için seçimi vardı. Davacı xxxx belediye başkanının
desteklemediği diğer adayı desteklediği için işten çıkartılmıştır. Davacı ile
birlikte yaklaşık 42-45 kişi toplu şekilde işten çıkartıldılar. Daha sonradan
yanlışlıkla çıkarıldığı için 3-4 kişiyi geri işe almışlar, davacı ya fesih
bildirimi sözlü olarak yapıldı diye biliyorum. Benim de davalara karşı açmış
olduğum bir davam vardır ve derdesttir...” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı tanığı xxxx; “Ben
davalı iş yerinde 2020-2023 yılları arasında özel güvenlik görevlisi olarak
çalıştım. Davacıyı iş yerinden tanırım. Davacının 2020 yılında işe başladığını
biliyorum, davacı benimle aynı gün 2023 yılında Eylül ayında işten çıkartıldı.
Davacı belediyeye ait bir kreşte öğretmen olarak çalışırdı. Ben de bu kreşte
güvenlik görevlisi olarak çalışıyordum. Davacının ne kadar maaş aldığını
bilmiyorum. Maaşlarımız banka hesabına yatırılırdı. Elden ödeme yoktur, iş
yerinde yol, yakacak ve yemek parası maaşa yansıtılırdı. Davacı işten
çıkartıldı. CHP xxx teşkilatının xxxx tarihinde ilçe yönetimi için seçimi
vardı. Davacı xxx belediye başkanının desteklemediği diğer adayı desteklediği
için işten çıkartılmıştır. Davacı ile birlikte yaklaşık 40 kişi toplu şekilde
işten çıkartıldılar. Daha sonradan yanlışlıkla çıkarıldığı için 4-5 kişiyi geri
işe almışlar, davacıya fesih bildirimi sözlü olarak yapıldı diye biliyorum.
Benim de davalara karşı açmış olduğum bir davam vardır ve derdesttir...”
şeklinde beyanda bulunmuştur.
T
E S P İ T L E R V E D E Ğ E R L E N D İ R M E |
§ Dava dosyasına SGK tarafından davacının hizmet dökümü
sunulmuş olup, davacını çalışması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Çalışan
personel/işçi sayısına ilişkin
belgelerin sunulmuş olduğu görülmüştür.
İşveren
Sicil No |
İşveren
Unvanı |
İşe Giriş
Tarihi |
İşten
Çıkış Tarihi |
Çıkış Kodu |
xxxx |
xxx |
24.03.2020 |
08.09.2023 |
49 |
Davacının belirtilen tarihler arasında 3 Yıl 5 Ay 14
Gün çalışma süresinin bulunduğu tespit edilmiştir.
§
Dosyaya sunulu
bulunan 08.09.2023 tarihli işten ayrılış bildirgesinde davacının işten çıkış
kodunun “49” olarak gösterildiği
görülmüştür.
§ Garanti Bankası
tarafından davacıya ait hesap hareketlerinin sunulmuş olduğu görülmüştür.
·
Dosya kapsamında, davacının 13.09.2023 tarihinde arabuluculuk başvurusu
yaptığı, xxx Arabuluculuk Bürosunun xxxx – xxxx arabuluculuk numaralı dosyada İŞE
İADE, İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI VE BOLTA GEÇEN SÜRE ÜCRETİ alacakları hususunda
anlaşamadığına dair 26.09.2023 tarihli anlaşamama tutanağının sunulduğu
görülmüştür.
·
Davacıya ait işçi sendikası üyelik fişinin sunulduğu, Genel-İş
sendikasına 15.02.2022 tarihinde giriş yaptığı görülmüştür.
·
Davacıya ait özlük dosyasının sunulduğu görülmüştür.
DAVA ŞARTLARI
AÇISINDAN DEĞERLENDİRME:
1-
İşçinin 30 veya
Daha Fazla İşçi Çalıştıran İşyerlerinde İstihdam Edilmesi;
Yasal düzenleme gereğince, davalı
işyerinde çalışan işçi sayısının 30 veya 30’dan fazla olması gerekmektedir.
Dava dosyasına sunulu bulunan SGK dökümü işyeri çizelgesinden davalı
işyerinde 30 dan fazla işçinin çalıştığı tespit edilmiştir.
2-
İşçinin En Az 6 Aylık Kıdemi Olması;
Yasal düzenleme gereğince işçinin
kıdeminin 6 aydan fazla olması gerekmektedir. Davacının tespit edilen kıdemi 3
Yıl 5 Ay 14 Gün olduğundan davacının iş
güvencesi kapsamında olduğu tespit edilmiştir.
3-
İş Sözleşmesinin
Belirsiz Süreli Olması;
Taraflar arasında belirsiz süreli iş
sözleşmesinin bulunması gereklidir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin
özellikleri 4857 sayılı yasanın 11. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre bu tür
sözleşmelerde iş ilişkisinin bir süreye bağlı olarak yapılmadığı halde sözleşme
belirsiz süreli sayılır. Tüm dosya kapsamındaki sunulu bulunan deliller, davacı
ve davalı taraf beyanları, davacının yaptığı iş ve yapılan işin niteliği,
davalı işyerinin niteliği göz önüne alındığında taraflar arasındaki sözleşmenin
belirsiz olarak kabul edilmesi gereklidir. Bu nedenle taraflar arasında belirsiz süreli iş sözleşmesinin olduğu tespit
edilmiştir.
4-
İşçinin İşveren Sıfatının Bulunmaması ;
Yasal düzenleme gereği davacının
işveren vekili sıfatının bulunmaması gereklidir. Dava dosyası içerisindeki
bilgi ve belgelerden davacının işveren
vekili sıfatının olmadığı tespit edilmiştir.
5- Davanın
yasal süre içerisinde açılması gereklidir.
Davacının iş akdinin fesih tarihinin 08.09.2023
olduğu, dava dosyasına sunulu bulunan arabuluculuk son tutanağında arabuluculuk
başvuru tarihinin 13.09.2023 olarak belirtildiği, son tutanağın 26.09.2023
tarihinde düzenlendiği görülmüştür. Dava tarihi de 02.10.2023 tarihidir. Bu
durumda davanın hak düşürücü süre
içerisinde açıldığı tespit edilmiştir.
6-
İş sözleşmesi
işveren tarafından feshedilmesi;
Yasal düzenleme gereği, iş akdinin
işveren tarafından fesih edilmiş olması gereklidir. Dava dosyasına sunulu
bulunan SGK işten ayrılış bildirgesinde davacının işten ayrılış tarihinin 08.09.2023
olarak gösterildiği ve işten ayrılış kodunun da “49” olarak gösterildiği
tespit edilmiştir. Dava dosyasında davacının iş akdinin işveren tarafından fesih edildiği tespit edilmiştir.
İş hukuku
yargılamasında, işçinin iş akdinin geçerli bir nedenle fesih edildiğinin ispat
yükü davalı işveren üzerindedir. İş akdinin feshinin geçerli bir nedene
dayanması, açık ve net olması ve yazılı olarak bildirimi gereklidir.
Davacı taraf 08.09.2023
tarihinde iş akdinin haklı neden olmaksızın fesih edildiğini, davalı taraf
davacının iş akdinin haklı neden ile sona erdirildiğini beyan etmiştir. Dava dosyasına sunulu bulunan SGK işten
ayrılış bildirgesinde davacının işten ayrılış tarihinin 08.09.2023 olarak
gösterildiği ve işten ayrılış kodunun da 49 olarak gösterildiği tespit
edilmiştir.
Nihai takdir
hakkı sayın mahkemeye ait olmak üzere; Davacının iş akdinin işveren tarafından
haklı nedenle fesih edildiğinin kabul edilmesi halinde davanın reddi yönünde
karar verilmesi gereklidir.
Davacının iş akdinin haklı bir sebebe
dayanmaksızın 08.09.2023 tarihinde fesih edildiğinin kabul edilmesi halinde,
davacının işe iade talebinin kabul edilmesi durumunda, 7036 Sayılı Yasanın 12.
Maddesi ile 4857 Sayılı Yasanın 21. Maddesine eklenen düzenleme doğrultusunda
dava tarihindeki ücret üzerinden davacının 4 aylık boşta geçen süre ücreti ve
yerleşik Yargıtay kararları gereği kıdem süresine göre 4 aylık işe başlatmama
tazminatı hesaplanacaktır.
Ücret
tespiti
Davacı vekili dilekçesinde davacının en
son net maaşının 13.850,00 TL olduğunu beyan etmiştir.
Dosyaya sunulan belgelerde davacının
ücret bilgisi aşağıdaki şekildedir.
Dosya kapsamında
sunulan ücret bordrolarına göre davacının çıplak
brüt ücretinin 11.760,00TL olduğu, ayrıca davacıya aylık 2.340,00 TL yemek
yardımı, aylık 100,00 TL yakacak yardımı, son 1 yıl içinde aylık 645,98 TL sosyal yardım ödemesi yapıldığı tespit
edildiğinden davacının giydirilmiş brüt
ücretinin 14.845,98 TL olduğu
tespit edilmiştir.
Boşta
Geçen Süre Ücreti ve Sair Haklar :
Konu ile ilgili
Yargıtay kararlarında; “Boşta geçen
süreye ait en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklar için feshi izleyen dönem
ücretlerine göre hesaplama yapılmalıdır. Geçersiz sayılan fesih tarihinden
sonra boşta geçen en çok dört aylık sürede işçinin çalışması devam ediyormuş
gibi ücret ve diğer haklar belirlenmelidir…” (Yargıtay
9.HD. 28.12.2009 gün 2009/ 34595 E, 2009/ 37899 K)
“Boşta geçen
sürenin en çok 4 aylık kısmı içinde gerçekleşen diğer haklar kavramına,
ikramiye, gıda yardımı, yol yardımı, yakacak yardımı ve servis hizmeti gibi
para ile ölçülebilen haklar dahil edilmelidir. Söz konusu hesaplamaların
işçinin belirtilen dönemde işyerinde çalışıyormuş gibi yapılması ve para ile
ölçülebilen tüm değerlerin dikkate alınması gerekir. Bununla birlikte işçinin
ancak fiili çalışması ile ortaya çıkabilecek olan fazla çalışma ücreti, hafta
tatili ile bayram ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığı ücret ile satışa
bağlı pirim gibi ödemelerinin, en çok 4 ay kadar boşta geçen süre içinde
ödenmesi gereken diğer haklar kavramında değerlendirilmesi mümkün olmaz…”(Yargıtay
9.HD. 18.11.2008 gün 2008/ 32727 E, 2008/ 31214 K).
4857 Sayılı Yasanın
“Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları” başlıklı 21. Maddesinde; “Kararın
kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar
doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir” hükmüne yer verilmiştir. Kanun
lafzından anlaşılacağı üzere yargılama sırasında fesih sonrası doğmuş
bilenen ücrete göre hesaplama yapılmalıdır.
Yasa gereği 4 aylık boşta geçen süre
ücreti ve sair haklar hesabında yemek yardımı, yol yardımı gibi sosyal
haklarında hesaba dahil edilmesi gereklidir. Bu alacaklardan Gelir Vergisi,
Sigorta Primleri ve Damga Vergisinin de kesilmesi gereklidir.
Süre |
Ücret |
Toplam |
4 |
14.845,98 |
₺ 59.383,92 |
% 15 SGK Kesintisi |
₺ 8.907,59 |
|
% 0,759 Damga Vergisi |
₺ 450,72 |
|
%15 Gelir Vergisi |
₺ 7.571,45 |
|
Net 4 Aylık Boşta Geçen Süre Ücreti |
₺ 42.454,16 |
İşe
Başlatmama Tazminatı :
4857 Sayılı
Yasanın “Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları” başlıklı 21. Maddesinde “İşverence
geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece
veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar
verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır. İşçiyi
başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört
aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.
Mahkeme veya
özel hakem feshin geçersizliğine karar verdiğinde, işçinin işe başlatılmaması
halinde
ödenecek
tazminat miktarını da belirler. Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı
süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları
ödenir.(Ek
fıkra: 12.10.2017-7036/12md.) Mahkeme veya özel hakem, ikinci
fıkrada düzenlenen tazminat ile üçüncü fıkrada düzenlenen ücret ve diğer
hakları, dava tarihindeki ücreti esas alarak parasal olarak belirler.” Hükmüne
yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunun “Tazminat ve yardımlarda” başlıklı 25. Maddesinde; “Aşağıda
yazılı tazminat ve yardımlar Gelir Vergisinden müstesnadır: 1.
(Değişik:18.1.2019-7162/2 md.) Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen
tazminat ve yardımlar ile 25.8.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası
Kanunu uyarınca ödenen işsizlik ödeneği ve 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş
Kanununa göre ödenen işe başlatmama tazminatı…” olarak düzenleme yapılmıştır.
Yargıtay’ın konu
ile ilgili kararında “Boşta geçen
süreye ait ücret ve diğer haklar ile işe başlatmama tazminatı brüt olarak hüküm
altına alınmalı ve kesintiler infaz sırasında gözetilmelidir. 16.6.2009
tarihinde yürürlüğe giren 5904 sayılı yasa ile 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanununda değişiklik yapılmış ve işe başlatmama tazminatı gelir vergisi
istisnaları arasında gösterilmiştir. Buna göre işe başlatmama tazminatından
gelir vergisi kesilmemeli, sadece damga vergisi kesilmesiyle yetinilmelidir.” şeklinde
karar verilmiştir.(Yargıtay 9.HD.
16.2.2010 gün 2009/29055 E, 2010/ 3626 K) Yasal düzenleme
gereği bu ücretten sadece Damga Vergisi kesintisi yapılmaktadır.
Yargıtay’ın konu
ile ilgili kararında “Dairemizin
yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin
kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin
alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821
sayılı Sendikalar Kanunu’nun31.maddesindeki sendikal nedenle yapılan
fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının
işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır.
Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (08.04.2008 gün ve 2007/27773 Esas,
2008/7819 Karar sayılı ilamımız). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53.
maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan
işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla
kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın
belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya
kadar da çıkmaktadır…“(Yargıtay 9.HD.
E. 2013/3199 K. 2013/9270 T. 18.3.2013)
Davacının kıdem süresine göre aşağıda 4
aylık işe başlatmama tazminatı hesaplanacaktır.
SÜRE |
ÜCRET |
TOPLAM |
|
4 |
Ay |
₺ 11.760,00 |
₺ 47.040,00 |
Vergiden Muaf İşe Başlatmama Tazminatı |
₺ 47.040,00 |
||
Damga Vergisi %0759 |
₺ 357,03 |
||
Net İşe Başlatmama Tazminatı |
₺ 46.682,97 |
||
S O
N U Ç
Hukuki durum ve delillerin nihai takdir ve
değerlendirmesi sayın mahkemeye ait olmak üzere, davacının davasının kabul
edilmesi halinde,
4
Aylık boşta geçen süre ücreti ve sair hakların 42.454,16 TL,
4
Aylık İşe başlatmama tazminatının 46.682,97TL
olabileceği
tespit edilmiş olup,
İş
bu raporumu sayın mahkemenin takdirlerine saygılarım ile arz ederim. 12.02.2024
Av. xxxx
Bilirkişisi - xxx
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz başarılı bir şekilde yöneticilerimize iletilmiştir. Denetimden geçtikten sonra en kısa sürede ilgili yazımızın altında görüntüleyebilirsiniz.