Eşit davranma ilkesi, işverenin işçilerine karşı ayrım yapmaksızın eşit davranma borcunu düzenlemektedir.
Eşit davranma ilkesi 4857 Sayılı
İş Kanunu’nun 5. Maddesinde düzenlenmiştir. Madde metni aşağıdaki şekildedir.
“Madde 5 – (Ek: 6/2/2014-6518/57
md.) İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce,
felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.
İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî
süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli
çalışan işçiye farklı işlem yapamaz. İşveren, biyolojik veya işin niteliğine
ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında,
şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya
gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı veya eşit
değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz.
İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük
bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde
yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti
tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep
edebilir. 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesi hükümleri saklıdır.
20 nci madde hükümleri saklı kalmak üzere işverenin yukarıdaki fıkra
hükümlerine aykırı davrandığını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak, işçi bir
ihlalin varlığı ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu ortaya
koyduğunda, işveren böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle yükümlü
olur. “
Görüldüğü
üzere kanun maddesinde işverenler tarafından işçiler arasında ayrım yapılması
yasaklanmış, bu yasağa aykırı hareket edilmesi halinde ise bunun karşılığı bir
miktar tazminat olarak belirlenmiştir. Madde metninden açıkça anlaşılacağı
üzere işverenler tarafından bu maddeye aykırı hareket edilmesi halinde işçinin
4 aylık ücreti tutarında bir tazminata hükmedilebileceği, yine aynı zamanda da
yoksun bırakıldığı hakları işçiye ödemekle yükümlü olduğu düzenleme altına
alınmıştır. Bu madde de yapılan düzenlemeler asgari düzeydeki cezalara ilişkin
olup, karşılıklı sözleşme ile da Toplu İş Sözleşmeleri ile burada düzenlenenden
daha az bir cezaya/tazminata hükmedilebileceği ya da bunun ortadan
kaldırılacağı kararlaştırılamaz. Ancak, taraflar arasında sözleşme ile ya da
Toplu iş sözleşmeleri ile kanun maddesinde öngörülenden daha fazla
ceza/tazminat ödenmesi hususu kararlaştırılabilir.
Burada
diğer bir husus ispat yükümlülüğüdür. İşveren tarafından eşit davranma ilkesine
aykırı davranıldığının ispat yükü işçi üzerindedir. İşçi bu durumu her türlü
delil ile ispat edebilir. Sadece yazılı delil ile ispat kuralı burada geçerli
değildir. Ancak işçi işverenin eşitlik ilkesine aykırı davranışta bulunduğuna
dair kuvvetli emareleri ortaya koymuş ise, artık ispat yükü işverene geçmiş
olur. Bu durumda artık işverenin eşitlik ilkesine aykırı davranmadığını
ispatlaması gerekir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz başarılı bir şekilde yöneticilerimize iletilmiştir. Denetimden geçtikten sonra en kısa sürede ilgili yazımızın altında görüntüleyebilirsiniz.